Γνωμοδότηση επί του νομοσχεδίου «Μέτρα για την Προώθηση των Θεσμών της Αναδοχής και Υιοθεσίας» κατόπιν σχετικού αιτήματος του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Κατόπιν αίτησης της αναπληρώτριας Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η Αρχή γνωμοδότησε επί του νομοσχεδίου «Μέτρα για την Προώθηση των Θεσμών της Αναδοχής και Υιοθεσίας». Με το νομοσχέδιο συστήνονται τα εξής νέα μητρώα: το Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων που τηρείται στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (εφεξής ΕΚΚΑ) και τα Ειδικά Μητρώα Ανηλίκων που τηρούνται σε κάθε μονάδα παιδικής προστασίας και φροντίδας, το Εθνικό Μητρώο Υποψήφιων Ανάδοχων Γονέων που τηρείται στο ΕΚΚΑ και τα Ειδικά Μητρώα Υποψήφιων Ανάδοχων Γονέων που τηρούνται σε κάθε φορέα εποπτείας της αναδοχής, το Εθνικό Μητρώο Υποψήφιων Θετών Γονέων που τηρείται στο ΕΚΚΑ και τα Ειδικά Μητρώα Υποψήφιων Θετών Γονέων που τηρούνται στις αρμόδιες υπηρεσίες. Επίσης, προβλέπονται το Εθνικό Μητρώο Υιοθεσιών (άρθρο 21 του νομοσχεδίου) και το Εθνικό Μητρώο Εγκεκριμένων Αναδοχών Ανηλίκων με τα Ειδικά Μητρώα Εγκεκριμένων Αναδοχών Ανηλίκων (άρθρο 7 του νομοσχεδίου). Ειδικότερα, η Αρχή, με τη σχετική γνωμοδότησή της, έκρινε ότι πρέπει: α) να προσδιορίζονται σαφώς οι σκοποί της επεξεργασίας, ώστε να τεκμηριώνεται αν τα συλλεγόμενα προσωπικά δεδομένα, όπως αναγράφονται στο σχέδιο νόμου, είναι απολύτως αναγκαία και ότι τηρείται η αρχή της αναλογικότητας, β) να διευκρινιστεί αν στην κείμενη νομοθεσία περί αναδοχής και υιοθεσίας υφίστανται νομικές διατάξεις που προβλέπουν την αναγκαιότητα συλλογής και περαιτέρω επεξεργασίας όλων αυτών των προσωπικών δεδομένων, γ) όπου ο νόμος προβλέπει συλλογή στοιχείων που αφορούν «στην κατάσταση της υγείας», δεδομένου ότι τα ιατρικά δεδομένα χαρακτηρίζονται από το άρθρο 2 στοιχείο β’ του ν. 2472/1997 ως ευαίσθητα, να προσδιοριστεί είτε στο νομοσχέδιο είτε σε κατ’ εξουσιοδότηση υπουργική απόφαση ποια ακριβώς προσωπικά δεδομένα υγείας συλλέγονται, για ποιον συγκεκριμένο σκοπό και ταυτόχρονα να εξεταστεί αν είναι απολύτως αναγκαία για τον επιδιωκόμενο σκοπό, δ) να καθοριστούν τα πρόσωπα (νομικά και φυσικά) που έχουν πρόσβαση στα Μητρώα καθώς και οι περιπτώσεις στις οποίες επιτρέπεται η πρόσβαση και για ποιον σκοπό και υπό ποιους όρους, ε) στις περιπτώσεις, στις οποίες το νομοσχέδιο προβλέπει εξαγωγή, διαβίβαση ή κάθε άλλης μορφής διάθεση, συσχέτιση ή συνδυασμό και διασύνδεση προσωπικών δεδομένων είναι απαραίτητο να τεκμηριώνεται η ανάγκη αυτής της επεξεργασίας και να εξειδικεύεται ο αποδέκτης/οι αποδέκτες, στ) να προβλεφθεί η υποχρέωση διαγραφής των προσωπικών δεδομένων από τα σχετικά Εθνικά ή Ειδικά Μητρώα όταν εκλείπει ο λόγος συλλογής και αποθήκευσής τους ή, εναλλακτικά, να ρυθμιστεί, αφού τεκμηριωθεί, το μέγιστο χρονικό διάστημα για το οποίο τηρούνται τα συλλεγέντα προσωπικά δεδομένα, ζ) να διευκρινιστεί αν η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης ΑΕ (ΗΔΙΚΑ ΑΕ) στην οποία, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 27, συνιστώνται και λειτουργούν τα Εθνικά και Ειδικά Μητρώα των άρθρων 5, 6, 7, 20 και 21 του παρόντος νομοσχεδίου είναι συνυπεύθυνος επεξεργασίας μαζί με το ΕΚΚΑ ή εκτελών την επεξεργασία για λογαριασμό του ΕΚΚΑ, ενόψει και των ειδικότερων ρυθμίσεων που περιέχονται για καθεμία από τις δύο αυτές περιπτώσεις στον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων, η) να προβλεφθεί ότι η υλοποίηση των παραπάνω Μητρώων από την ΗΔΙΚΑ πρέπει να είναι διαχωρισμένη από τις άλλες εφαρμογές/βάσεις δεδομένων που αναπτύσσει/εξυπηρετεί η ΗΔΙΚΑ και να θεσπιστεί η υποχρέωση τήρησης αρχείων καταγραφής προσβάσεων και μεταβολών (logs) των προαναφερόμενων Μητρώων, θ) στην προβλεπόμενη υπουργική απόφαση πρέπει να συμπεριληφθεί η υποχρέωση διενέργειας εκτίμησης αντικτύπου ως προς την προστασία προσωπικών δεδομένων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον ΓΚΠΔ, και, με βάση τα αποτελέσματά της, να ληφθούν όλα τα αναγκαία τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων και την προστασία τους, ι) να προβλεφθεί η ρύθμιση θεμάτων που αφορούν όχι μόνο στη διασύνδεση μεταξύ των Μητρώων του νομοσχεδίου (Εθνικών και Ειδικών) αλλά και στη διασύνδεση με άλλα συστήματα, εφόσον μια τέτοια διασύνδεση απαιτείται, όπως π.χ. το σύστημα ΑΜΚΑ και τέλος, κ) να απαριθμηθούν οι καταργούμενες διατάξεις.